W pewnych sytuacjach urząd skarbowy może wyznaczyć pełnomocnika tymczasowego dla podatnika. To rozwiązanie stosowane jest wtedy, gdy podatnik nie może działać samodzielnie, a sprawa wymaga pilnego załatwienia.
Tymczasowy pełnomocnik szczególny może zostać ustanowiony w dwóch przypadkach:
1. W sprawie niecierpiącej zwłoki, gdy osoba fizyczna jest nieobecna i nie można prowadzić postępowania podatkowego (art. 138l Ordynacji podatkowej).
2. Wobec osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, gdy nie można ustalić jej adresu, miejsca działalności ani przedstawicieli (art. 138m Ordynacji podatkowej).
Kto może zostać tymczasowym pełnomocnikiem?
- W pierwszej kolejności może to być członek rodziny osoby nieobecnej, o ile wyrazi na to zgodę.
- W przypadku braku zgody – adwokat, radca prawny lub doradca podatkowy wyznaczony zgodnie z art. 138n Ordynacji podatkowej.
Procedury wyznaczania pełnomocnika?
- Organ podatkowy zwraca się do Krajowej Rady Doradców Podatkowych, jeśli pełnomocnikiem ma być doradca podatkowy.
- W przypadku adwokata lub radcy prawnego wniosek trafia do Okręgowej Rady Adwokackiej lub Okręgowej Izby Radców Prawnych.
- Jeśli pełnomocnik ma działać poza siedzibą organu podatkowego, może być wyznaczony inny specjalista z odpowiedniego regionu.
Uprawnienia tymczasowego pełnomocnika szczególnego wynikają z jego roli w postępowaniu podatkowym i ograniczają się do reprezentowania podatnika lub jednostki organizacyjnej do czasu ustanowienia kuratora przez sąd.
Kluczowe uprawnienia obejmują:
1. Podejmowanie czynności procesowych
Może odbierać pisma, składać wyjaśnienia, uczestniczyć w czynnościach urzędowych oraz podejmować inne działania niezbędne do prowadzenia sprawy podatkowej.
2. Działanie w sprawach niecierpiących zwłoki
Pełnomocnik ma obowiązek podejmować tylko te czynności, które są konieczne do zabezpieczenia interesów podatnika przed powołaniem kuratora przez sąd.
Uprawnienia wygasają w momencie ustanowienia przez sąd kuratora dla osoby lub jednostki organizacyjnej, co oznacza, że nie może działać po tym terminie.
3. Brak pełnej swobody decyzyjnej
Pełnomocnik nie ma prawa do podejmowania decyzji strategicznych za podatnika, takich jak zawieranie ugód, podejmowanie działań wykraczających poza niezbędne procesowe czynności czy zarządzanie majątkiem.
W przypadku spółki, wyznaczenie tymczasowego pełnomocnika działa nieco inaczej niż dla osoby fizycznej, ponieważ spółka jako podmiot prawny ma zazwyczaj swoich reprezentantów (np. zarząd, wspólników uprawnionych do reprezentacji). Jednak istnieją sytuacje, w których urząd skarbowy może zdecydować się na powołanie tymczasowego pełnomocnika dla spółki.
Urząd skarbowy może wyznaczyć tymczasowego pełnomocnika dla spółki, gdy:
- Zarząd lub wspólnicy uprawnieni do reprezentacji nie mogą działać – np. z powodu śmierci, choroby, konfliktu wewnętrznego, a spółka nie ma innego organu, który mógłby skutecznie reprezentować jej interesy.
- Brakuje upoważnionego pełnomocnika – jeśli spółka nie ustanowiła pełnomocnika do kontaktów z organami podatkowymi, a postępowanie podatkowe wymaga natychmiastowego działania.
- Postępowanie podatkowe jest w toku i grozi przekroczenie ważnych terminów, co mogłoby skutkować negatywnymi konsekwencjami dla spółki, np. przepadkiem prawa do złożenia wyjaśnień czy wniesienia odwołania.
Podobnie jak w przypadku osób fizycznych, funkcję tymczasowego pełnomocnika może objąć:
- doradca podatkowy,
- adwokat,
- radca prawny.
Jednak w kontekście spółek urząd może również rozważyć powołanie osoby związanej z dotychczasowym zarządem lub wspólnikami, jeśli taka osoba może skutecznie reprezentować interesy spółki.
Jakie są uprawnienia tymczasowego pełnomocnika spółki?
- Może reprezentować spółkę przed organami podatkowymi w zakresie bieżących, pilnych czynności.
- Może składać wyjaśnienia, dokumenty i pisma w imieniu spółki.
- Nie może podejmować strategicznych decyzji w imieniu spółki (np. zawierać ugód, podpisywać zobowiązań długoterminowych).
- Działa do czasu ustanowienia nowego pełnomocnika lub przywrócenia normalnej reprezentacji w spółce.
Wynagrodzenie pełnomocnika
Wynagrodzenie tymczasowego pełnomocnika oraz zwrot kosztów ustalane są zgodnie z przepisami dotyczącymi pomocy prawnej udzielanej z urzędu. Podstawą prawną jest ustawa o doradztwie podatkowym (art. 41b ust. 2).
Tymczasowy pełnomocnik może zapobiec paraliżowi postępowania podatkowego i uchronić spółkę przed sankcjami wynikającymi z braku reakcji na działania urzędu. Tymczasowy pełnomocnik to rozwiązanie rzadko stosowane, ale bardzo ważne w sytuacjach awaryjnych.
Zachęcamy również do obserwowania naszego Facebooka, gdzie prezentujemy na bieżąco aktualne i najciekawsze aspekty prawa podatkowego i nie tylko – LINK
Oraz do dołączenia do grupy dyskusyjnej na temat CITu Estońskiego, gdzie odpowiedzi udzielają specjaliści z Stowarzyszenia Podatników Estońskiego CIT – LINK
W celu uzyskania szczegółowych informacji dotyczących oferty POROZMAWIAJMY O PODATKACH prosimy o kontakt z kancelaria poprzez:
- tel.: +48 534 312 775,
- e-mail: kancelaria@porozmawiajmyopodatkach.pl,
- skorzystanie z formularza kontaktowego.
Administracja naszej kancelarii w sposób zindywidualizowany określi zakres merytoryczny przedstawionej sprawy oraz złoży propozycję współpracy w przedmiotowym zakresie.
