Śmierć przedsiębiorcy to moment trudny nie tylko dla bliskich, ale również dla samego przedsiębiorstwa. W praktyce rodzi wiele pytań o dalszy byt firmy wpisanej do CEIDG. Co dzieje się z działalnością gospodarczą po śmierci właściciela? Czy zawarte wcześniej umowy nadal obowiązują? Jaka jest sytuacja pracowników? Odpowiedzi na te pytania daje instytucja zarządu sukcesyjnego.
Kim jest zarządca sukcesyjny i jak podpisuje dokumenty?
Zarządca sukcesyjny nie jest nowym właścicielem przedsiębiorstwa. Działa w imieniu firmy zmarłego przedsiębiorcy, posługując się jej nazwą z dodatkiem „w spadku”.
Przykład:
a. Było: Marek Nowak
b. Po ustanowieniu zarządu: Marek Nowak Sklep z Narzędziami w spadku
W umowach można dla przejrzystości dodać informację o działaniu jako zarządca sukcesyjny, jednak stroną czynności prawnych pozostaje przedsiębiorstwo zmarłego właściciela.
Czy działalność może zostać zawieszona?
Nie. Zarządca sukcesyjny nie ma możliwości formalnego zawieszenia działalności. Zarząd sukcesyjny to rozwiązanie tymczasowe, którego celem jest zachowanie ciągłości funkcjonowania firmy, a nie jej wygaszenie. Ograniczenie działalności w praktyce może jednak wynikać z decyzji zarządcy lub właścicieli przedsiębiorstwa w spadku.
Czy zarządca może przekazać swoje obowiązki komuś innemu?
Zarząd sukcesyjny jest przypisany do konkretnej osoby i nie może być przekazany dalej. Zarządca może natomiast ustanawiać pełnomocników do wykonania określonych czynności, w szczególności korzystając z pomocy prawników, księgowych czy negocjatorów. W przypadku niemożności dalszego pełnienia funkcji – zarządca może złożyć rezygnację.
W czyim imieniu działa zarządca sukcesyjny?
Zarządca działa we własnym imieniu, lecz na rachunek właścicieli przedsiębiorstwa w spadku. Skutki ekonomiczne jego działań – zarówno przychody, jak i zobowiązania – dotyczą spadkobierców lub zapisobierców windykacyjnych.
Czy zarządca bierze udział w postępowaniach podatkowych i administracyjnych?
Tak. Zarządca sukcesyjny reprezentuje przedsiębiorstwo w postępowaniach administracyjnych, podatkowych i sądowoadministracyjnych dotyczących działalności gospodarczej zmarłego. Nie obejmuje to jednak spraw osobistych związanych ze spadkiem – tutaj reprezentują interesy spadkobiercy.
Warto, by przedsiębiorca jeszcze za życia przygotował dokumentację dotyczącą spraw prowadzonych przed urzędami i sądami. Ułatwi to późniejszą pracę zarządcy.
Co może zrobić zarządca bez zgody spadkobierców?
Zarządca samodzielnie wykonuje czynności zwykłego zarządu, takie jak:
a. sprzedaż towarów i usług,
b. wystawianie dokumentów sprzedaży,
c. regulowanie zobowiązań,
d. wypłata wynagrodzeń pracownikom,
e. uczestnictwo w postępowaniach administracyjnych,
f. prowadzenie bieżącej księgowości.
Czynności przekraczające zwykły zarząd (np. sprzedaż nieruchomości) wymagają zgody wszystkich właścicieli przedsiębiorstwa w spadku lub zgody sądu.
Czy zarządca musi sporządzić inwentaryzację?
Tak. Zarządca sukcesyjny powinien niezwłocznie sporządzić spis składników przedsiębiorstwa oraz wykaz zobowiązań. Dokumentacja ta składana jest przed notariuszem.
Staranność w sporządzeniu inwentaryzacji jest kluczowa – dokładne ujęcie aktywów i zobowiązań ułatwia późniejsze rozliczenia pomiędzy spadkobiercami.
Kto odpowiada za długi przedsiębiorstwa?
Za zobowiązania przedsiębiorstwa odpowiadają właściciele przedsiębiorstwa w spadku (spadkobiercy lub zapisobiercy windykacyjni), a nie zarządca sukcesyjny. Wyjątkiem mogą być określone zobowiązania podatkowe, wynikające z przepisów szczególnych.
Jak wygląda dostęp do rachunków bankowych?
Zarządca sukcesyjny ma prawo zarządzać rachunkami bankowymi przedsiębiorstwa. Jeżeli przedsiębiorca posługiwał się wyłącznie rachunkiem osobistym, dostępność środków może zależeć od tego, czy rachunek ten został wskazany w CEIDG jako związany z działalnością gospodarczą.
Zarząd sukcesyjny nie obejmuje prywatnych kont przedsiębiorcy ani jego inwestycji finansowych.
Podsumowanie
Zarząd sukcesyjny to instytucja umożliwiająca tymczasowe, uporządkowane kontynuowanie działalności gospodarczej po śmierci przedsiębiorcy. Kluczowe dla skutecznego działania są:
a. wcześniejsze ustanowienie zarządcy,
b. przygotowanie dokumentacji przedsiębiorstwa,
c. znajomość uprawnień i ograniczeń zarządcy.
Zachęcamy również do obserwowania naszego Facebooka, gdzie prezentujemy na bieżąco aktualne i najciekawsze aspekty prawa podatkowego i nie tylko – LINK
Oraz do dołączenia do grupy dyskusyjnej na temat CITu Estońskiego, gdzie odpowiedzi udzielają specjaliści z Stowarzyszenia Podatników Estońskiego CIT – LINK
W celu uzyskania szczegółowych informacji dotyczących oferty POROZMAWIAJMY O PODATKACH prosimy o kontakt z kancelaria poprzez:
- tel.: +48 534 312 775,
- e-mail: kancelaria@porozmawiajmyopodatkach.pl,
- skorzystanie z formularza kontaktowego.
Administracja naszej kancelarii w sposób zindywidualizowany określi zakres merytoryczny przedstawionej sprawy oraz złoży propozycję współpracy w przedmiotowym zakresie.
