Zgodnie z przepisami ustawy o CIT, w systemie ryczałtu od dochodów spółek estońskim CIT) nie wszystkie transfery środków finansowych w spółce są neutralne podatkowo. Kluczowe znaczenie ma tu pojęcie ukrytych zysków, które obejmuje szereg świadczeń dokonywanych na rzecz wspólnika lub podmiotu powiązanego.
W tym kontekście zasadnym staje się pytanie czy udzielenie przez wspólnika nieoprocentowanej pożyczki spółce powoduje powstanie dochodu z tytułu ukrytych zysków?
Zagadnienie to było przedmiotem rozstrzygnięć Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej między innymi w dwóch aktualnych interpretacjach indywidualnych z dnia 16 października 2023 r. znak 0111-KDIB1-2.4010.445.2023.1.END oraz z dnia 27 maja 2024 r., sygn. 0111-KDIB2-1.4010.218.2024.1.ED. W obydwu przypadkach wnioskodawcami były spółki z o.o., opodatkowane estońskim CIT, którym ich wspólnicy (osoby fizyczne) udzielili nieoprocentowanych pożyczek na finansowanie bieżącej działalności. Organ interpretacyjny potwierdził stanowisko podatników, że takie działanie nie skutkuje powstaniem dochodu z tytułu ukrytych zysków i nie podlega opodatkowaniu ryczałtem.
System ryczałtu od dochodów spółek opiera się na innym założeniu niż klasyczny CIT. Podstawowym przedmiotem opodatkowania jest tutaj rzeczywista dystrybucja zysku do wspólnika, a nie sam fakt jego wypracowania. To oznacza, że zysk pozostający w spółce nie podlega opodatkowaniu aż do momentu jego wypłaty w jakiejkolwiek formie. Ustawodawca przewidział jednak, że opodatkowanie może dotyczyć również tzw. ukrytych zysków, czyli takich świadczeń, które mają charakter ekwiwalentny wobec klasycznej dywidendy, ale są realizowane w innej formie.
Zgodnie z art. 28m ust. 1 pkt 2 ustawy o CIT, opodatkowaniu ryczałtem podlega dochód odpowiadający wysokości ukrytych zysków. Definicja ukrytych zysków znajduje się w art. 28m ust. 3 ustawy o CIT. Są to wszelkie świadczenia (pieniężne, niepieniężne, odpłatne, nieodpłatne lub częściowo odpłatne), wykonane w związku z prawem do udziału w zysku, których beneficjentem jest wspólnik lub podmiot powiązany, inne niż klasyczny podzielony zysk. Ustawodawca wskazuje otwarty katalog przykładów takich świadczeń – w tym odsetki i opłaty od pożyczki udzielonej spółce przez wspólnika.
Ale czy brak odsetek to też ukryty zysk? To pytanie stanowi sedno rozstrzygnięcia. Kluczowe jest ustalenie, kto jest beneficjentem braku oprocentowania – spółka czy jej wspólnik? W analizowanych interpretacjach organy podatkowe stwierdziły jednoznacznie, że to spółka korzysta z kapitału pożyczki nieodpłatnie, a wspólnik nie otrzymuje z tego tytułu żadnego świadczenia. Brak odsetek jest więc korzyścią wewnątrz spółki – nie dochodzi do wypływu zysku na rzecz wspólnika, a więc nie mamy do czynienia z ukrytym zyskiem.
„Beneficjentem w związku z brakiem obowiązku zapłaty odsetek od Pożyczki będzie Spółka (podatnik ryczałtu), a nie jej udziałowiec/wspólnik (osoba fizyczna) lub podmiot powiązany” (por. interpretacja z dnia 27 maja 2024 r. znak 0111-KDIB2-1.4010.218.2024.1.ED). Organ interpretacyjny dodał również, że istotne jest nie tylko ustalenie ceny rynkowej, ale także to, czy dana transakcja w ogóle mogłaby zostać zawarta pomiędzy podmiotami niepowiązanymi. W tym przypadku, nawet jeśli nieoprocentowane pożyczki są rzadkością rynkową to ich charakter nie prowadzi do transferu korzyści poza spółkę. Estoński CIT został zaprojektowany tak, aby opodatkować efektywną redystrybucję zysku.
Tymczasem w przypadku nieoprocentowanej pożyczki: wspólnik nie otrzymuje żadnej wypłaty ani korzyści majątkowej, pożyczka służy dofinansowaniu działalności spółki, brak odsetek wpływa pozytywnie na płynność spółki poprzez zwiększenie jej potencjalnego zysku, nie dochodzi też do realizacji prawa do zysku przez wspólnika w żadnej formie. To wszystko prowadzi do wniosku, że brak podstaw do opodatkowania ryczałtem.
W efekcie na gruncie art. 28m ust. 1 pkt 2 ustawy o CIT, udzielenie spółce nieoprocentowanej pożyczki przez wspólnika nie stanowi ukrytego zysku. Brak oprocentowania nie jest świadczeniem na rzecz wspólnika, lecz działaniem korzystnym wyłącznie dla spółki.
Zachęcamy również do obserwowania naszego Facebooka, gdzie prezentujemy na bieżąco aktualne i najciekawsze aspekty prawa podatkowego i nie tylko – LINK
Oraz do dołączenia do grupy dyskusyjnej na temat CITu Estońskiego, gdzie odpowiedzi udzielają specjaliści z Stowarzyszenia Podatników Estońskiego CIT – LINK
W celu uzyskania szczegółowych informacji dotyczących oferty POROZMAWIAJMY O PODATKACH prosimy o kontakt z kancelaria poprzez:
- tel.: +48 534 312 775,
- e-mail: kancelaria@porozmawiajmyopodatkach.pl,
- skorzystanie z formularza kontaktowego.
Administracja naszej kancelarii w sposób zindywidualizowany określi zakres merytoryczny przedstawionej sprawy oraz złoży propozycję współpracy w przedmiotowym zakresie.
