Jeżeli chcesz porozmawiać o estońskim CIT, zapraszamy do naszej zamkniętej grupy na Facebooku:
Stowarzyszenie Podatników Estońskiego CIT.
Przejście na ryczałt od dochodów spółek, powszechnie określany jako estoński CIT, stanowi fundamentalną zmianę zasad opodatkowania, polegającą na odroczeniu momentu zapłaty podatku CIT do chwili dystrybucji zysku. Aby zachować neutralność i szczelność systemu podatkowego w momencie przejścia z klasycznych zasad opodatkowania, ustawodawca wprowadził w art. 7aa ustawy o CIT mechanizm tzw. korekty wstępnej. Nie jest to dodatkowe obciążenie podatkowe, lecz techniczny proces mający na celu uporządkowanie rozliczeń i zniwelowanie różnic pomiędzy ujęciem rachunkowym a podatkowym, tak aby zamknąć okres rozliczeń poprzedzający wejście w nowy system. Korekta wstępna polega na obowiązku sporządzenia, na ostatni dzień roku podatkowego poprzedzającego przejście na ryczałt, informacji o przychodach i kosztach wynikających z różnic w ich ujmowaniu dla celów podatkowych i rachunkowych. Po wejściu w system estońskiego CIT kategorie rachunkowe stają się jednocześnie kategoriami podatkowymi, dlatego korekta ma na celu ich ujednolicenie. Obowiązek ten dotyczy każdego podatnika wchodzącego w system, z wyjątkiem podmiotów, które dopiero rozpoczynają działalność i nie powstały w wyniku restrukturyzacji. Mechanizm ten obejmuje wyłącznie różnice przejściowe, czyli takie, które wynikają z innego momentu ujęcia przychodów lub kosztów w księgach rachunkowych i w rozliczeniach podatkowych. Różnice trwałe, jak na przykład dotacje, nie podlegają korekcie. Celem regulacji jest uniknięcie zarówno podwójnego opodatkowania tych samych zdarzeń, jak i ich całkowitego pominięcia.
Jednym z najczęstszych źródeł różnic przejściowych jest odmienne tempo amortyzacji bilansowej i podatkowej. Kwestia ta została szczegółowo omówiona w interpretacji indywidualnej Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 16 lipca 2024 r. znak 0111-KDIB1-3.4010.368.2024.1.ZK. Spółka planująca wybór ryczałtu od 2024 r. wskazała, że na moment wejścia w system wartość bilansowa jej środków trwałych przewyższa wartość podatkową, co było efektem stosowania w przeszłości wyższych stawek amortyzacji podatkowej, w tym jednorazowej, niż bilansowej. Organ podatkowy uznał, że spółka jest zobowiązana do wykazania tej nadwyżki jako przychodu w korekcie wstępnej. Podkreślił przy tym, że celem korekty jest eliminacja skutków rozbieżności między rozliczeniami rachunkowymi a podatkowymi. Jednocześnie wskazano, że jeśli podatnik będzie stosował opodatkowanie ryczałtem nieprzerwanie przez co najmniej cztery lata, zobowiązanie podatkowe z tytułu tej korekty wygaśnie w całości.
Lektura tej interpretacji prowadzi do poniższych wniosków.
Po pierwsze, obowiązek rozpoznania przychodu w sytuacji, gdy koszty podatkowe wyprzedziły koszty bilansowe, jest jednoznaczny. W praktyce oznacza to, że gdy podatnik zastosował przyspieszoną lub jednorazową amortyzację podatkową, a wartość bilansowa środka trwałego jest wyższa niż jego wartość podatkowa, powstała różnica musi zostać wykazana jako przychód w korekcie wstępnej. Celem tego rozwiązania jest zapobieżenie ponownemu obniżeniu podstawy opodatkowania o tę samą wartość w systemie estońskiego CIT, w którym amortyzacja bilansowa wpływa na wynik finansowy netto będący podstawą opodatkowania zysku.
Po drugie, korekta wstępna zapobiega podwójnemu odliczeniu kosztów. Jej istota polega na tym, aby podatnik nie korzystał z tej samej korzyści podatkowej dwukrotnie – najpierw poprzez wyższe odpisy amortyzacyjne w klasycznym CIT, a następnie poprzez bilansowe odpisy amortyzacyjne w ryczałcie. Korekta ma zatem charakter neutralizujący i przywraca równowagę między rozliczeniami podatkowymi a rachunkowymi.
Po trzecie, zobowiązanie podatkowe wynikające z korekty ma charakter warunkowy. Jeśli podatnik pozostanie w systemie ryczałtowym przez co najmniej cztery lata, obowiązek zapłaty podatku z tytułu różnic w amortyzacji wygasa w całości. W praktyce oznacza to, że podatek od przychodu wykazanego w korekcie staje się należny wyłącznie w przypadku wcześniejszego opuszczenia systemu. Jest to rozwiązanie, które zachęca podatników do długoterminowego korzystania z estońskiego CIT.
Różnice w amortyzacji są tylko jednym z przykładów sytuacji, w których powstaje obowiązek dokonania korekty wstępnej. Do innych przypadków należą między innymi rezerwy na zobowiązania, takie jak świadczenia pracownicze, premie czy rabaty, które zostały już ujęte jako koszty bilansowe, ale nie podatkowe – wówczas należy je wykazać jako koszt podatkowy. Podobnie postępuje się w przypadku odpisów aktualizujących wartość należności, które były kosztem bilansowym, lecz nie podatkowym. Kolejnym przykładem są czynne rozliczenia międzyokresowe kosztów, takie jak opłacony z góry czynsz lub ubezpieczenia, które podatkowo zostały już rozliczone, ale bilansowo pozostają w czasie – w tym przypadku ich wartość wykazuje się jako przychód. Wreszcie, ulga na złe długi, która wcześniej zmniejszyła podstawę opodatkowania, ale nie wynik bilansowy, również wymaga ujęcia jej wartości jako przychodu w korekcie.
Głos Stowarzyszenia Podatników Estońskiego CIT
Korekta wstępna stanowi nieodłączny element przejścia do modelu estońskiego CIT. Jej podstawowym celem jest zapewnienie symetrii i neutralności rozliczeń podatkowych i rachunkowych. Chociaż może prowadzić do powstania dochodu do opodatkowania, mechanizm wygaszenia zobowiązania po czterech latach sprawia, że dla podatników planujących długoterminowe pozostanie w systemie estońskim jest to rozwiązanie w dużej mierze neutralne finansowo. Korekta wstępna nie jest „nowym podatkiem na wejściu”, lecz technicznym wyrównaniem między rachunkowością a podatkiem i obejmuje wyłącznie różnice przejściowe; różnice trwałe należy wyłączyć. Zobowiązanie z korekty ma charakter warunkowy i wygasa po czterech latach nieprzerwanego estońskiego CIT, dlatego decyzję o wejściu należy planować w co najmniej czteroletnim horyzoncie. Należy wyraźnie odróżniać korektę wstępną (część C/D CIT/KW) od dochodu z przekształcenia (C.4/D.4 oraz część F), ponieważ różnią się momentem płatności i mapowaniem do CIT-8.
Jeżeli potrzebujesz konsultacji podatkowej w zakresie estońskiego CIT spójrz tutaj:
Zachęcamy również do obserwowania naszego Facebooka, gdzie prezentujemy na bieżąco aktualne i najciekawsze aspekty prawa podatkowego i nie tylko – LINK
Oraz do dołączenia do grupy dyskusyjnej na temat CITu Estońskiego, gdzie odpowiedzi udzielają specjaliści z Stowarzyszenia Podatników Estońskiego CIT – LINK
W celu uzyskania szczegółowych informacji dotyczących oferty POROZMAWIAJMY O PODATKACH prosimy o kontakt z kancelaria poprzez:
- tel.: +48 534 312 775,
- e-mail: kancelaria@porozmawiajmyopodatkach.pl,
- skorzystanie z formularza kontaktowego.
Administracja naszej kancelarii w sposób zindywidualizowany określi zakres merytoryczny przedstawionej sprawy oraz złoży propozycję współpracy w przedmiotowym zakresie.
