Odpowiedzialność zarządu za nieskuteczny wybór estońskiego CIT a wyrok TSUE z dnia 27 lutego 2025 r. w sprawie C-277/24 (Adjak)

Like Don't move Unlike
 
2

Przejrzyste zasady, możliwość reinwestowania całego zysku i uproszczone obowiązki ewidencyjne sprawiły, że wiele spółek zdecydowało się na wybór estońskiego CIT.

Rozwiązanie, jakkolwiek atrakcyjne, wymaga szczególnej dyscypliny w zakresie terminowości.

Jednym z częstszych błędów, jakie pojawiają się w praktyce, jest niedochowanie terminu podpisania sprawozdania finansowego. Nawet jednodniowe opóźnienie może skutkować uznaniem, że wybór ryczałtu od dochodów spółek nie był skuteczny.

Stanowisko organów podatkowych wydaje się w tej kwestii jednoznaczne – terminowe podpisanie sprawozdania finansowego stanowi warunek konieczny dla skutecznego przejścia na estoński CIT. Złożenie zawiadomienia ZAW-RD czy prowadzenie rozliczeń jak podatnik ryczałtu nie wystarczy, jeśli uchybiono temu wymogowi. W efekcie aparat skarbowy traktuje podatnika tak, jakby przez cały czas był opodatkowany na zasadach ogólnych. To oznacza konieczność skorygowania deklaracji, zapłaty zaległego podatku i odsetek.

W sytuacji, gdy spółka nie jest w stanie uregulować zaległości, odpowiedzialność może przejść na członków zarządu. Przepis art. 116 Ordynacji podatkowej przewiduje, że członek zarządu może zostać pociągnięty do odpowiedzialności za zobowiązania spółki, jeśli egzekucja wobec niej okaże się bezskuteczna, a on pełnił funkcję w chwili powstania zaległości. W praktyce oznacza to, że jeśli spółka przez kilka lat prowadziła działalność w oparciu o nieskuteczny wybór estońskiego CIT, a powstaną znaczne zaległości, to członek zarządu może odpowiadać także swoim prywatnym majątkiem.

W tym kontekście warto zwrócić uwagę na wyrok Trybunału Sprawiedliwości UE z dnia 27 lutego 2025 r. w sprawie C-277/24 (Adjak), zgodnie z którego sentencją:

Artykuł 273 dyrektywy Rady 2006/112/WE z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej w związku z art. 325 ust. 1 TFUE, prawem do obrony i zasadą proporcjonalności należy interpretować w ten sposób, że nie stoi on na przeszkodzie uregulowaniom krajowym i praktyce krajowej, zgodnie z którymi osoba trzecia, która może zostać uznana za solidarnie odpowiedzialną za zobowiązanie podatkowe osoby prawnej, nie może być stroną w postępowaniu prowadzonym przeciwko tej osobie prawnej w celu ustalenia jej zobowiązania podatkowego, bez uszczerbku dla konieczności, by ta osoba trzecia w toku ewentualnie prowadzonego wobec niej postępowania w przedmiocie odpowiedzialności solidarnej mogła skutecznie podważyć ustalenia faktyczne i kwalifikacje prawne dokonane przez organ podatkowy w ramach pierwszego postępowania i mieć dostęp do jego akt, z poszanowaniem praw wspomnianej osoby prawnej lub innych osób trzecich.

TSUE uznał zatem, że członek zarządu nie może ponosić odpowiedzialności majątkowej za decyzję podatkową, jeśli nie miał możliwości uczestniczenia w postępowaniu i zakwestionowania tej decyzji. Trybunał podkreślił, że prawo do obrony musi być zapewnione także na etapie odpowiedzialności członków zarządu. W praktyce oznacza to możliwość wznowienia postępowania i zakwestionowania ustaleń dokonanych przez organy podatkowe, jeżeli członek zarządu nie miał realnego wpływu na treść decyzji, a mimo to ponosi jej skutki. Wniosek o wznowienie postępowania należy złożyć w terminie 30 dni od dnia publikacji wyroku TSUE w Dzienniku Urzędowym UE (w przypadku postępowań przed organami podatkowymi) lub w terminie trzech miesięcy (w przypadku postępowań przed sądami administracyjnymi).

Wyrok Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z dnia 27 lutego 2025 r. w sprawie C-277/24 (Adjak) został opublikowany w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej w dniu 22 kwietnia 2025 r., a zatem terminy na złożenie wniosków o wznowienie postępowania są następujące: do dnia 22 maja 2025 r. dla postępowań podatkowych przed organami Krajowej Administracji Skarbowej (30 dni od daty publikacji) oraz do dnia 22 lipca 2025 r. dla postępowań przed sądami administracyjnymi (trzy miesiące od daty publikacji).

Jeżeli byłeś członkiem zarządu spółki, która wybrała estoński CIT, warto zweryfikować, czy wszystkie warunki formalne zostały dochowane, w szczególności termin podpisania sprawozdania finansowego. To jeden z tych obszarów, gdzie pozornie drobne uchybienie może pociągnąć za sobą poważne konsekwencje. A jeżeli okaże się, że przejście na ryczałt było nieskuteczne, a organ podatkowy podejmie działania zmierzające do wyegzekwowania zaległych zobowiązań, warto rozważyć skorzystanie z dorobku orzeczniczego TSUE. Masz prawo domagać się dostępu do akt sprawy, uczestnictwa w postępowaniu i skutecznego przedstawienia swojego stanowiska.

Zachęcamy również do obserwowania naszego Facebooka, gdzie prezentujemy na bieżąco aktualne i najciekawsze aspekty prawa podatkowego i nie tylko – LINK

Oraz do dołączenia do grupy dyskusyjnej na temat CITu Estońskiego, gdzie odpowiedzi udzielają specjaliści z Stowarzyszenia Podatników Estońskiego CIT – LINK


W celu uzyskania szczegółowych informacji dotyczących oferty POROZMAWIAJMY O PODATKACH prosimy o kontakt z kancelaria poprzez:

  • tel.: +48 534 312 775,
  • e-mail: kancelaria@porozmawiajmyopodatkach.pl,
  • skorzystanie z formularza kontaktowego.

Administracja naszej kancelarii w sposób zindywidualizowany określi zakres merytoryczny przedstawionej sprawy oraz złoży propozycję współpracy w przedmiotowym zakresie.

Autor

Adrian Stochmal

Doradca podatkowy (numer wpisu 14718), agent celny (numer wpisu 017886), doktorant na wydziale nauk prawnych, partner w spółce doradztwa podatkowego IPSO FACTO oraz agencji celnej WMP Cło. Członek założyciel Stowarzyszenia Podatników Estońskiego CIT, autor serii książek pt.: "Zrozumieć Estoński CIT", wieloletni członek zarządu w spółce z branży energetycznej, wykładowca akademicki w Wyższej Szkole Bezpieczeństwa w Poznaniu przedmiotów w zakresie prawa celnego i podatkowego. Uczestnik projektu “Dialog z biznesem” prowadzonego przez Ministerstwo Finansów w kontekście CIT Estoński na etapie wdrażania i konsultacji ryczałtu od dochodów spółek. Absolwent studiów magisterskich na wydziale ekonomii Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach w zakresie finansów i rachunkowości, studiów podyplomowych na wydziale prawa i administracji Uniwersytetu Łódzkiego w przedmiocie prawo podatkowe oraz Wyższej Szkole Bezpieczeństwa w Poznaniu w przedmiocie agent celny. Autor licznych, także książkowych publikacji podatkowych, w tym artykułów zamieszczanych w branżowym kwartalniku "Doradca podatkowy", blogów www.oclijsie.pl oraz www.porozmawiajmyopodatkach.pl. Trener w zakresie prawa podatkowego, celnego i rachunkowości.