Zagadnienie pożyczek udzielanych i otrzymywanych przez spółki objęte estońskim CIT, budzi wątpliwości praktyczne nie tylko w kontekście ryzyka opodatkowania jako ukryte zyski, ale także obowiązków dokumentacyjnych z obszaru cen transferowych. Analizując przepisy ustawy o CIT oraz odpowiedź Ministerstwa Finansów z dnia 16 lutego 2022 r. znak DCT2.054.2.2021 na interpelację poselską (numer 29105), warto wyjaśnić wszystkie kluczowe niuanse, które mogą mieć wpływ na bezpieczeństwo podatkowe podatników ryczałtu.
Ministerstwo Finansów w odpowiedzi na interpelację potwierdziło jednoznacznie, że obowiązek sporządzania lokalnej dokumentacji cen transferowych (tzw. local file) obejmuje każdy rok podatkowy, w którym istnieje obowiązek dokumentacyjny, nawet jeśli umowa pożyczki nie ulega zmianie. Oznacza to, że pożyczka udzielona lub otrzymana w poprzednich latach musi być co roku na nowo analizowana pod kątem przekroczenia progu dokumentacyjnego. Aby obliczyć wartość pożyczki dla potrzeb TP decyduje najwyższa wartość kapitału pożyczki pozostającego do spłaty w danym roku podatkowym – niezależnie od tego, kiedy faktycznie środki zostały przekazane. Dane do ustalenia tej wartości mogą pochodzić z umowy, harmonogramu spłat, sald kont lub innych dokumentów księgowych. A jeśli spółka na estońskim CIT ma kilka pożyczek o jednorodnym charakterze z podmiotami powiązanymi, progi dokumentacyjne liczymy łącznie – sumując najwyższe salda kapitału każdej z pożyczek w danym roku.
Poza tym, przepisy dotyczące estońskiego CIT wprowadzają odrębną podstawę opodatkowania dla ukrytych zysków – a pożyczki, co do zasady, są wprost wymienione w tej kategorii (art. 28m ust. 3 ustawy o CIT). Pożyczka udzielona przez spółkę na estońskim CIT podmiotowi powiązanemu – cała kwota kapitału tej pożyczki stanowi ukryty zysk i podlega opodatkowaniu ryczałtem. Sam kierunek pożyczki decyduje, czy opodatkowaniu podlega kapitał, czy tylko świadczenia dodatkowe (odsetki, prowizje itd.). Pożyczka otrzymana przez spółkę na estońskim CIT od podmiotu powiązanego – ukrytym zyskiem są wyłącznie odsetki, prowizje i inne opłaty związane z pożyczką, nie sam kapitał. Poza tym, nadwyżka wartości rynkowej (ustalona zgodnie z art. 11c CIT ustawy o CIT) ponad cenę ustaloną w transakcji także kwalifikuje się jako ukryty zysk (art. 28m ust. 3 pkt 3 ustawy o CIT).
Na gruncie zarówno przepisów TP, jak i estońskiego CIT, zakres definicji podmiotów powiązanych jest tożsamy (co najmniej 25% udziałów, praw głosu, prawa do udziału w zysku/stracie, powiązania rodzinne, realny wpływ na decyzje gospodarcze).
Progi dokumentacyjne (dla pożyczek / usług finansowych):
a) 10 000 000 zł – dla transakcji z podmiotami z Polski lub z krajów innych niż tzw. raje podatkowe,
b) 2 500 000 zł – dla transakcji z podmiotami z rajów podatkowych.
– licząc sumę najwyższych wartości kapitału wszystkich jednorodnych pożyczek w danym roku podatkowym.
Terminy dokumentacyjne dla:
a) local file (dokumentacja lokalna) – do końca dziesiątego miesiąca po roku podatkowym,
b) TPR (informacja o cenach transferowych) – do końca jedenastego miesiąca po roku podatkowym, podpisywana przez kierownika jednostki.
Niesporządzenie local file / TP przy przekroczonym progu dokumentacyjnym skutkuje brakiem możliwości udowodnienia rynkowego charakteru transakcji, co otwiera drogę do doszacowania dochodu przez organ podatkowy – z pełnymi konsekwencjami dla rozliczeń CIT (w tym estońskiego). Chociaż zarówno przepisy TP, jak i regulacje o ukrytych zyskach operują tą samą definicją powiązań, ich cel oraz skutki są różne. Dokumentacja cen transferowych służy weryfikacji, czy warunki transakcji nie odbiegają od rynkowych, i zabezpiecza przed ryzykiem doszacowania dochodu. Przepisy o ukrytych zyskach (art. 28m ustawy o CIT) automatycznie kwalifikują określone płatności (np. kapitał pożyczki udzielonej podmiotowi powiązanemu) jako ukryty zysk, bez względu na warunki transakcji czy jej uzasadnienie ekonomiczne.
No to trzeba zapytać czy sporządzona local file chroni przed ukrytym zyskiem?
Otóż samo posiadanie dokumentacji TP nie eliminuje ryzyka opodatkowania jako ukryty zysk, jeśli spełnione są przesłanki z art. 28m ustawy o CIT. Natomiast w odniesieniu do „nadwyżki ponad wartość rynkową” z art. 28m ust. 3 pkt 3 ustawy o CIT, wykazanie rynkowego charakteru świadczenia za pomocą local file ma już bezpośrednie znaczenie dowodowe. Poza tym, dla pożyczek o określonych warunkach (limit kapitału do 20 mln zł, oprocentowanie według obwieszczenia MF) można skorzystać z tzw. „safe harbour”, który zwalnia z obowiązku dokumentacyjnego i chroni przed doszacowaniem dochodu w zakresie oprocentowania. Nie jest jednak przesądzone, że bezpieczna przystań wyklucza całkowicie ryzyko uznania odsetek za ukryty zysk -literalne brzmienie przepisów estońskiego CIT nie daje tu stuprocentowej ochrony.
W takim razie może estoński CIT zwalnia z obowiązku raportowania TPR?
Też nie. Spółka objęta estońskim CIT, która przekracza progi dokumentacyjne TP, jest zobowiązana do sporządzenia local file (chyba, że korzysta ze zwolnienia krajowego z art. 11n ustawy o CIT) oraz do złożenia informacji TPR-C na zasadach ogólnych – zarówno w odniesieniu do pożyczek, jak i innych transakcji z podmiotami powiązanymi. Brak osobnego zwolnienia dla podatników ryczałtu.
Głos Stowarzyszenia Podatników Estońskiego CIT
Udzielenie pożyczki przez spółkę na estońskim CIT podmiotowi powiązanemu to wprost ukryty zysk (opodatkowanie ryczałtem). Otrzymanie pożyczki od podmiotu powiązanego, wtedy ukryty zysk stanowią odsetki, prowizje i opłaty. Niezależnie od powyższych, każda nadwyżka ponad wartość rynkową również traktowana jako ukryty zysk.
Rekomendacje:
Unikać udzielania pożyczek podmiotom powiązanym, gdyż skutkuje to automatycznym opodatkowaniem kapitału jako ukrytego zysku. Rozważyć alternatywne formy transferu środków, np. klasyczna dywidenda lub zmiany w strukturze finansowania.
Pożyczki otrzymywane od spółki – szczegółowo analizować warunki i w razie przekroczenia progu dokumentacyjnego przygotować local gile oraz TPR, a także sprawdzać możliwość skorzystania z bezpiecznej przystani (safe harbour). Roczna weryfikacja wszystkich pożyczek powiązanych pod kątem progów dokumentacyjnych.
Jeżeli potrzebujesz konsultacji podatkowej w zakresie estońskiego CIT spójrz tutaj: https://porozmawiajmyopodatkach.pl/cit-estonski/doradztwo-podatkowe-w-zakresie-estonskiego-cit/
Zachęcamy również do obserwowania naszego Facebooka, gdzie prezentujemy na bieżąco aktualne i najciekawsze aspekty prawa podatkowego i nie tylko – LINK
Oraz do dołączenia do grupy dyskusyjnej na temat CITu Estońskiego, gdzie odpowiedzi udzielają specjaliści z Stowarzyszenia Podatników Estońskiego CIT – LINK
W celu uzyskania szczegółowych informacji dotyczących oferty POROZMAWIAJMY O PODATKACH prosimy o kontakt z kancelaria poprzez:
- tel.: +48 534 312 775,
- e-mail: kancelaria@porozmawiajmyopodatkach.pl,
- skorzystanie z formularza kontaktowego.
Administracja naszej kancelarii w sposób zindywidualizowany określi zakres merytoryczny przedstawionej sprawy oraz złoży propozycję współpracy w przedmiotowym zakresie.
