Rola komornika sądowego w ustawie o podatku od towarów i usług. Część druga

Like Don't move Unlike

 

4

Obowiązki komornika jako płatnika VAT

W myśl art. 18 ustawy o VAT organy egzekucyjne oraz komornicy sądowi wykonujący czynności egzekucyjne w rozumieniu przepisów Kodeksu postępowania cywilnego są płatnikami podatku od dostawy, dokonywanej w trybie egzekucji, towarów będących własnością dłużnika lub posiadanych przez niego z naruszeniem obowiązujących przepisów.

Przepis ten wprowadza szczególną na gruncie przepisów ustawy o VAT regulację, kiedy to należny podatek pobierany jest i odprowadzany do urzędu skarbowego przez płatnika, a nie przez podatnika. Płatnik pełni w tym przypadku rolę pośrednika pomiędzy podatnikiem a organem podatkowym, przekazując organowi środki pieniężne podatnika. Uzasadnione jest to charakterem odpłatnej dostawy następującej w ramach wykonywania czynności egzekucyjnych. Jeżeli bowiem dłużnik niesolidnie spłaca swoje zobowiązania i w celu wyegzekwowania należności wszczęto przeciwko niemu postępowanie egzekucyjne, to istnieją podstawy do uznania, że nie uiści również podatku należnego w związku z dostawą mającą miejsce w ramach egzekucji.

Z powołanych wyżej przepisów wynika, że komornik sądowy dokonuje transakcji w imieniu podatnika – dłużnika. Prowadzona przez niego sprzedaż towarów będących własnością dłużnika będzie opodatkowana podatkiem od towarów i usług, gdy do rozliczenia tego podatku byłby zobowiązany dłużnik, natomiast w przypadku, gdy powyższa czynność nie podlegałaby opodatkowaniu tym podatkiem lub byłaby od niego zwolniona, komornik sądowy nie będzie obowiązany do odprowadzenia podatku. Jeżeli na dłużniku spoczywa obowiązek podatkowy związany ze sprzedażą towarów, to komornik jest zobowiązany do wystawienia faktury w imieniu i na rzecz dłużnika.

Tym samym komornik sądowy zobowiązany jest do przestrzegania przepisów ustawy o podatku od towarów i usług oraz do uwzględnienia w trakcie sprzedaży licytacyjnej towarów okoliczności decydujących o jej opodatkowaniu podatkiem VAT.

Poniżej przedstawione zostały poszczególne obowiązki płatnika w związku z rozliczeniem podatku VAT:

1. Obowiązek wystawienia faktury

_{Jeżeli na dłużniku spoczywa obowiązek podatkowy związany ze sprzedażą towarów, to komornik jest zobowiązany do wystawienia faktury w imieniu i na rzecz dłużnika.}

Zasady wystawiania faktur przez komorników, którzy pełnią rolę płatników VAT regulują przepisy art. 106c, art. 106e ust. 1 pkt 20 oraz art. 106g ust. 2 ustawy o VAT. Z uregulowań tych wynika, że faktury takie wystawiane są w imieniu i na rzecz dłużnika będącego podatnikiem VAT w trzech egzemplarzach, z których jeden jest wydawany nabywcy, drugi – podmiot ją wystawiający pozostawia w swojej dokumentacji, a trzeci – przekazuje dłużnikowi. Poza standardowymi elementami faktury takimi jak: data wystawienia, data dokonania dostawy, kolejnym numerem, nazwa podatnika, nazwa towaru lub usługi, nazwa nabywcy, kwota należności oraz pozostałymi danymi, które określone zostały w art. 106e ustawy o VAT, faktura wystawiona przez komornika  powinna zawierać imię i nazwisko komornika sądowego oraz jego adres, a w miejscu określonym dla podatnika – imię i nazwisko lub nazwę dłużnika oraz jego adres.

2. Obowiązek obliczenia i pobrania podatku VAT

W myśl art. 8 Ordynacji podatkowej komornik jako płatnik podatku od towarów i usług zobowiązany jest do obliczenia i pobrania od podatnika podatku i wpłacenia go we właściwym terminie organowi podatkowemu.

Natomiast zgodnie z art. 103 ustawy o VAT powyższy obowiązek należy spełnić w terminie do 25 dnia miesiąca następującego po zakończeniu okresu w którym powstał obowiązek podatkowy (rozliczenie miesięcznie lub kwartalne) z tytułu dostawy przedmiotowych towarów. Należny podatek należy wpłacić na mikrorachunek podatkowy komornika a odpowiednim urzędem skarbowym będzie urząd właściwy ze względu na miejsce zamieszkania komornika.

3. Obowiązki ewidencyjne

Zgodnie z przepisami podatkowymi zarejestrowany czynny podatnik VAT, musi prowadzić ewidencję VAT w formie elektronicznej:

a) Ewidencja sprzedaży umożliwia prawidłowe wyliczenie kwot podatku należnego w danym okresie rozliczeniowym

b) Ewidencja zakupów pozwala określić wysokości podatku naliczonego, podlegającego odliczeniu w danym okresie rozliczeniowym.

Dane z ewidencji pozwalają na przygotowanie prawidłowej deklaracji podatkowej, informacji podsumowującej oraz Jednolitego Pliku Kontrolnego JPK_VAT. Wzór ewidencji nie jest określony w przepisach. Musi ona zawierać co najmniej:

– przedmiot opodatkowania

– podstawę opodatkowania

– wysokość kwoty podatku należnego

– wysokość korekt podatku należnego

– wysokość kwoty podatku naliczonego obniżającej kwotę podatku należnego

– wysokość korekt podatku naliczonego

– kwoty podatku podlegające wpłacie do urzędu skarbowego ma indywidualny mikrorachunek podatkowy lub zwrotowi z tego urzędu

– inne dane służące do identyfikacji poszczególnych transakcji, w tym numer NIP lub numer służący do identyfikacji podatnika.

Podstawą zapisów w rejestrze VAT są:

– faktury VAT, VAT RR, VAT marża, faktury zaliczkowe

– raporty okresowe generowane z kas fiskalnych

– niektóre paragony, jeżeli zawierają wymagane dane

– inne dokumenty, np. dokumenty celne.

Nie każda jednak dokonana w trybie egzekucji komorniczej dostawa towarów, będzie opodatkowana podatkiem od towarów i usług. Nie w każdym więc przypadku, przedstawione powyżej obowiązki będą ciążyły na dokonującym sprzedaży w drodze egzekucji komorniku.

O elementach determinujących opodatkowanie podatkiem od towarów i usług oraz możliwych zwolnieniach z podatku będzie traktował kolejny artykuł z tej serii.