Rola komornika sądowego w ustawie o podatku od towarów i usług. Część czwarta

Like Don't move Unlike

 

2

Udokumentowane działania w celu ustalenia konieczności opodatkowania transakcji

Jak wykazano w poprzednich publikacjach prowadzona przez komornika sprzedaż towarów będących własnością dłużnika będzie opodatkowana podatkiem od towarów i usług w przypadku, gdy do rozliczenia tego podatku byłby zobowiązany dłużnik. To jednak na komorniku jako płatniku podatku ciąży obowiązek ustalenia, czy dłużnik występowałby w roli podatnika dla tej konkretnej transakcji. Ponadto również do komornika należy ustalenie, czy dla konkretnej transakcji można skorzystać ze zwolnienia z opodatkowania.

Co w przypadku, gdy nie można ustalić możliwości skorzystania ze zwolnienia?

Zgodnie z art. 43 ust. 21 ustawy o VAT, jeżeli udokumentowane działania organów egzekucyjnych lub komorników sądowych, nie doprowadziły, na skutek braku możliwości uzyskania niezbędnych informacji od dłużnika, do potwierdzenia spełnienia warunków zastosowania do dostawy towarów, zwolnień od podatku, o których mowa w ust. 1 pkt: 

– 2 (dostawa towarów wykorzystywanych wyłącznie na cele działalności zwolnionej od podatku, jeżeli z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów nie przysługiwało dokonującemu ich dostawy prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego), 

– 3 (dostawa produktów rolnych dokonywaną przez rolnika ryczałtowego oraz świadczenie usług rolniczych przez rolnika ryczałtowego), 

– 9 (dostawa terenów niezabudowanych innych niż tereny budowlane), 

– 10 (dostawa budynków, budowli lub ich części, z wyjątkiem gdy dostawa jest dokonywana w ramach pierwszego zasiedlenia lub przed nim/pomiędzy pierwszym zasiedleniem a dostawą budynku, budowli lub ich części upłynął okres krótszy niż 2 lata), 

– 10a (dostawa budynków, budowli lub ich części nieobjętą zwolnieniem, o którym mowa w pkt 10, pod warunkiem że w stosunku do tych obiektów nie przysługiwało dokonującemu ich dostawy prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego/dokonujący ich dostawy nie ponosił wydatków na ich ulepszenie, w stosunku do których miał prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, a jeżeli ponosił takie wydatki, to były one niższe niż 30% wartości początkowej tych obiektów),

przyjmuje się, że warunki zastosowania zwolnień od podatku nie są spełnione. 

Dostawa taka będzie zatem musiała zostać opodatkowana podatkiem od towarów i usług. Dodatkowe opodatkowanie może jednak prowadzić do komplikacji zarówno ze strony dłużnika, jak i ewentualnego nabywcy sprzedawanych towarów. Nie w każdym bowiem przypadku, nabywca będzie miał prawo do odliczenia podatku naliczonego. Dlatego kluczowe jest na podstawie dostępnych środków ustalenie prawidłowego sposobu postępowania.

Sposoby udokumentowania działań organów egzekucyjnych

Przepis art. 82a ustawy o VAT stanowi jasno: Jeżeli udokumentowane działania organów egzekucyjnych lub komorników sądowych, o których mowa w art. 18 płatnicy podatku od dostawy, nie doprowadziły, na skutek braku możliwości uzyskania niezbędnych informacji od dłużnika, do potwierdzenia spełnienia warunków zastosowania do dostawy towarów, o której mowa w art. 18, zwolnień od podatku wprowadzonych na podstawie przepisów wydanych na podstawie art. 82 ust. 2 i 3, przyjmuje się, że warunki zastosowania zwolnień od podatku nie są spełnione.

Ustawa nie precyzuje jednak jakie to mają być działania. Nie wymienia także enumeratywnie w jaki sposób działania powyższe należy dokumentować. Zgodnie z art. 180 § 1 Ordynacji podatkowej jako dowód należy dopuścić wszystko, co może przyczynić się do wyjaśnienia sprawy, a nie jest sprzeczne z prawem.

Dopuszczalne jest więc stworzenie protokołu, np. na podstawie pytań z poprzedniego artykułu, w którym organ egzekucyjny określi, czy dana transakcja powinna być opodatkowana. Wymaga to jednak szczegółowego przeanalizowania zarówno dokumentacji księgowej, podatkowej oraz dokumentów źródłowych dotyczących nabycia poszczególnych składników majątku.

Rekomendowaną opcją jest natomiast skorzystanie z profesjonalnej pomocy doradcy podatkowego, który na podstawie przedstawionej dokumentacji, analizy stanu faktycznego oraz aktualnych przepisów wyda opinię podatkową w zakresie konieczności opodatkowania lub możliwości skorzystania ze zwolnienia od podatku poszczególnych transakcji. Pozwoli to także spełnić ustawowy obowiązek prowadzenia udokumentowanych działań w celu ustalenia statusu podatkowego transakcji.