Ryczałt od dochodów spółek, potocznie nazywany CIT Estoński to nowy sposób opodatkowania wiążący dochód do opodatkowania z kategoriami prawa bilansowego i polegający na zmianie momentu powstania obowiązku podatkowego, poprzez jego odroczenie, co jest szczególnie istotne w czasach galopującej inflacji, oraz stanowi odejście od dotychczasowych zasad podatkowych i będzie dla podatnika oznaczał przystąpienie do systemu opartego na nowych, fakultatywnych, zasadach opodatkowania, w sposób istotny różniących się od reguł podstawowych. Dzięki wskazanemu rozliczeniu przychodów i kosztów podatnik dokona ujednolicenia swoich rozliczeń podatkowych i rachunkowych, gdyż po wyborze ryczałtu od dochodów spółek przychody i koszty podatnika ustalane dla celów rachunkowych, staną się również kategoriami podatkowymi.
Przy ocenie prawidłowości kwalifikacji przychodów, kosztów, zysków, strat i innych kategorii rachunkowych uwzględnianych w wyniku finansowym netto, znaczenie mają przyjęte w spółce zasady (polityka) rachunkowości, treść ekonomiczna zdarzeń oraz nadrzędne zasady rachunkowości (m.in. wiarygodności, przewagi treści nad formą, memoriału, współmierności przychodów i kosztów, ostrożności, istotności, ciągłości, kontynuacji działalności oraz indywidualnej wyceny). Podatnik obowiązany jest rzetelnie i jasno przedstawiać sytuację majątkową i finansową oraz wynik finansowy jednostki, stosując przyjęte zasady (politykę) rachunkowości zgodne z przepisami ustawy o rachunkowości.
Aby w sposób właściwy zacząć budować własną wiedzę na temat ryczałtu od dochodów spółek należy w sposób radykalny przełamać swoje dotychczasowe pojęcie o opodatkowaniu opartym na przychodach podatkowych i kosztach ich uzyskania. Założenia ryczałtu są w dużej mierze nowością dla polskiego systemu podatkowego dlatego też utrudnione lub niemożliwe jest porównanie „klasycznego” opodatkowania podatników objętych CIT z podmiotami, które wybrały rozliczanie na zasadach ryczałtu. Oczywiste jest, że nie jest to model nowy i przełomowy w skali systemów opodatkowania Europy czy Świata. Niemniej jednak osobom, które dotychczas zajmowały się polskim systemem podatkowym zaleca się odłożenie na bok swoich własnych doświadczeń i przyzwyczajeń oraz rozpoczęcie pracy z ryczałtem od dochodów spółek na tzw. carte blanche.
Koncepcja wprowadzenia do polskiego ładu prawnego systemu opodatkowania spółek zbliżonego do funkcjonującego w Estonii została przedstawiona przez Ministerstwo Finansów w połowie roku 2020. Początkowo wzbudziła falę pozytywnego zainteresowania, bezsprzecznie jej założenia były atrakcyjne dla polskich podmiotów. Następnie jednak, po pojawieniu się projektu ustawy Ministerstwo Finansów musiało odeprzeć falę krytyki napływającą ze strony podatników oraz ekspertów w dziedzinach między innymi ekonomii i prawa. Przepisy regulujące, na tamten moment, ryczałt od dochodów spółek kapitałowych weszły w życie 1 stycznia 2021r., w sposób niezrozumiały oraz niespełniający bazowych założeń prawodawcy przedstawianych w założeniach koncepcyjnych. Z uwagi na powyższe, nowy system opodatkowania nie sprawiał wrażenia stabilnego, w mojej ocenie było to głównym powodem, dla którego w pierwszym roku podatkowym, w którym można było wybrać tą formę opodatkowania zdecydowało się na nią jedynie niewiele ponad 300 podmiotów z przeszło 200 000, które według szacowań MF spełniały warunki wejścia. Tak wielka dysproporcja oczekiwań względem efektu osiągniętego w pierwszym roku zmusiła prawodawcę do dogłębnej analizy krytyki napływającej spoza ministerstwa oraz istotnej korekty własnej koncepcji tej formy opodatkowania i w sposób znaczący uproszczenia systemu, bowiem prostota i przejrzystość miała być główną zachętą dla podatników do zmiany formy opodatkowania.
Należy również rozgraniczyć ocenę rozwiązań zastosowanych w ryczałcie patrząc na nie w skali mikroekonomicznej z perspektywy grupy podmiotów, które spełnił warunki wejścia w ryczałt i makroekonomicznej czyli wpływowi omawianego rozwiązania na gospodarkę. Pierwsza wersja ryczałtu w sposób jaskrawy zaburzała konkurencyjność podmiotów na rynku polskim ponieważ wprowadziła bazowo korzystniejsze warunki rozliczeń podatkowych dla stosunkowo wąskiego grona podmiotów. Nie da się zaprzeczyć, że prawodawca jako oś uzasadnienia wprowadzanych zmian obrał konieczność obrony polskich małych firm przed kapitałem zagranicznym poprzez dyskryminację międzynarodowych podmiotów ze względu na ich dostęp do kapitału. Jak możemy przeczytać w Rekomendacji Rady Przedsiębiorczości w przedmiocie „Estoński CIT” prawodawca próbował ustawą kreować rzeczywistość, w której polskie firmy z sektora MŚP nie powinny korzystać z kapitału zagranicznego. Koncepcja ta jest dalece odmienna od realiów prowadzenia biznesu. Niestety, takie podejście do regulacji podatkowych czyni je z perspektywy makroekonomicznej nierynkowymi i sprzecznymi z naturalnym cyklem rozwoju firm. W uzasadnieniu do projektu ustawy wprost postawiono tezę, że kierowany jest do grupy przedsiębiorstw, która z uwagi na słabszą pozycję konkurencyjną i związane z tym mniejsze możliwości pozyskania finansowania zewnętrznego oraz towarzyszące temu niedobór środków pieniężnych na realizację inwestycji, nie może rozwijać się zgodnie ze swoim potencjałem. Trudno dopatrzyć się spójności koncepcji czy logiki w pierwotnych założeniach ryczałtu i jego finalnej wersji.
Wkrótce w naszym sklepie online pojawi się książka “CIT Estoński w teorii i praktyce”, Na stronach naszego bloga publikować zaś będziemy wybrane opracowania problematyki prawnej, ekonomicznej oraz rachunkowej związanej z ryczałtem od dochodów spółek.
Poniżej znajduje się lista tematów publikacji dostępnych na blogu:
- CIT Estoński – perspektywy w polskim prawie podatkowym
- Opłacalność opodatkowania ryczałtem
- Zawiadomienie ZAW-RD
- Podmioty wyłączone z możliwości stosowania ryczałtu
- Korekta wstępna przychodów i kosztów
- Dochód z przekształcenia
- Kryteria wejścia
- Przedmiot opodatkowania
- Rachunkowe wyodrębnienie zysku
- Planowane zmiany w estońskim CIT w 2023 roku
- Utrata prawa do ryczałtu
- CIT Estoński okiem SPEC
Zachęcamy również do obserwowania naszego Facebooka, gdzie prezentujemy na bieżąco aktualne i najciekawsze aspekty prawa podatkowego i nie tylko – LINK
Oraz do dołączenia do grupy dyskusyjnej na temat CITu Estońskiego, gdzie odpowiedzi udzielają specjaliści z Stowarzyszenia Podatników Estońskiego CIT – LINK
W celu uzyskania szczegółowych informacji dotyczących oferty POROZMAWIAJMY O PODATKACH prosimy o kontakt z kancelaria poprzez:
- tel.: +48 534 312 775,
- e-mail: kancelaria@porozmawiajmyopodatkach.pl,
- skorzystanie z formularza kontaktowego.
Administracja naszej kancelarii w sposób zindywidualizowany określi zakres merytoryczny przedstawionej sprawy oraz złoży propozycję współpracy w przedmiotowym zakresie.
